Ảnh minh họa
Vấn đề - Bối cảnh: Khát vọng kiến tạo Nhà nước của dân, do dân, vì dân
Kỷ niệm 80 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (06/01/1946 - 06/01/2026) không chỉ là một cột mốc lịch sử, mà còn là sự kiện chính luận khẳng định giá trị dân chủ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trong bối cảnh đất nước vừa giành độc lập sau Cách mạng tháng Tám, thù trong giặc ngoài vây hãm, nền kinh tế - xã hội vô cùng khó khăn. Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chính phủ lâm thời đã nhận định rằng việc tổ chức Tổng tuyển cử là cấp thiết để xây dựng một bộ máy nhà nước hợp hiến, hợp pháp, vững mạnh, thay mặt toàn dân giải quyết các vấn đề đối nội và đối ngoại. Đây là một quyết định mang tầm chiến lược, thể hiện niềm tin tuyệt đối vào sức mạnh của quần chúng.
Phân tích - Luận cứ - Số liệu: Bản lĩnh và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc
Chuẩn mực dân chủ tiến bộ: Ngày 08/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 14-SL quy định tổ chức Tổng tuyển cử theo nguyên tắc dân chủ, tiến bộ nhất thời bấy giờ: phổ thông, bình đẳng, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Tất cả công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên, không phân biệt giới tính, giàu nghèo, tôn giáo, dân tộc, đều có quyền ứng cử và bầu cử.
Kết quả Tổng tuyển cử đầu tiên:
- Cuộc Tổng tuyển cử diễn ra vào ngày 06/01/1946, trong không khí sôi nổi của một ngày hội dân chủ.
- Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trên cả nước đạt 89%.
- Cuộc bầu cử đã bầu được 333 đại biểu Quốc hội.
- Thành phần đại biểu rất đa dạng, đại diện cho mọi tầng lớp nhân dân: 57% thuộc các đảng phái khác nhau, 43% là người không đảng phái; 87% là công nhân, nông dân, chiến sĩ cách mạng ; có 10 đại biểu nữ và 34 đại biểu dân tộc thiểu số.
- Đặc biệt, Chủ tịch Hồ Chí Minh trúng cử với số phiếu cao nhất, đạt 98,4% tại Hà Nội.
Quá trình phát triển của Quốc hội qua các thời kỳ:
- 1946 - 1960: Quốc hội khóa I là "Quốc hội kháng chiến". Trong 14 năm hoạt động, Quốc hội đã thông qua Hiến pháp 1946 và Hiến pháp 1959, 16 đạo luật và 50 nghị quyết quan trọng, khẳng định vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất.
- 1960 - 1980: Quốc hội đóng vai trò là hậu phương vững chắc cho cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Quốc hội đã thông qua Hiến pháp 1959, Hiến pháp 1980, và nhiều nghị quyết quan trọng, góp phần vào sự nghiệp thống nhất đất nước.
- 1980 - 1992: Quốc hội thực hiện chức năng lập hiến, lập pháp và giám sát tối cao, đặc biệt là trong giai đoạn đầu của công cuộc Đổi mới. Hiến pháp 1992 đã tạo hành lang pháp lý cho việc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
- Từ 1992 đến nay: Quốc hội liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động, ngày càng thực chất hơn trong việc quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước, từ kinh tế, xã hội đến an ninh, quốc phòng.
Giải pháp - Tổ chức thực hiện: Vun đắp nền móng dân chủ, pháp quyền
Ý nghĩa lịch sử của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên không chỉ dừng lại ở việc tạo dựng cơ quan quyền lực nhà nước, mà còn là nền móng vững chắc để chúng ta tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đội ngũ cán bộ, đảng viên chính là giải pháp cốt lõi để duy trì và phát huy những giá trị đó. Đồng thời, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục để mỗi công dân thấu hiểu và phát huy quyền làm chủ của mình.
Kết luận: Tự hào một chặng đường vẻ vang, vững bước tương lai
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử năm 1946 là biểu hiện cao nhất của tinh thần yêu nước, khát vọng dân chủ và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc. Kỷ niệm 80 năm sự kiện này, chúng ta thêm tự hào về con đường cách mạng mà Đảng và Bác Hồ đã lựa chọn, đồng thời thấy rõ trách nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên và mỗi công dân trong việc xây dựng một Nhà nước Việt Nam ngày càng vững mạnh.
Ban Biên tập
